30/07/2024

Oszczędności młodych ludzi i ich podejście do długu

Aż 57 proc. osób z pokolenia „zetek” zabezpiecza się przed zadłużeniem, odkładając pieniądze na bliżej nieokreślony cel. Tak wynika z badań Uniwersytetu SWPS. Z kolei najnowszy raport BIG InfoMonitor, w którym rozmawiano z tegorocznymi maturzystami, wskazuje, że aż 46 proc. osób wchodzących w dorosłość ma świadomość tego, że wzięcie kredytu wiąże się z gruntowną analizą sytuacji finansowej.

Młodzi ludzie są rozsądniejsi, niż może się wydawać starszemu pokoleniu, co potwierdzają badania. Pokolenie Z, które właśnie zaczyna swoją karierę zawodową, ma wyższą świadomość finansową niż osoby z pokolenia millenialsów. Okazuje się, że niechętnie korzystają z pożyczek, a jeśli już to robią, wychodzą z założenia, że „przezorny zawsze ubezpieczony”.

Dług zabezpieczony oszczędnościami

Dostęp do Internetu i szersza edukacja finansowa sprawiły, że osoby z pokolenia Z podchodzą do długu zdroworozsądkowo. Są narażone na wpływ przekazów promocyjnych, które epatują sloganami zachęcającymi do spełniania zachcianek „tu i teraz”, ale mimo to mają świadomość tego, że pożyczki zawsze powinny iść w parze z oszczędzaniem. Pod tym kątem duża grupa młodych dorosłych tworzy sobie poduszkę finansową. Jak wynika z raportu Jakie są polskie Zetki? Raport ekspercki o młodej generacji, przygotowanego przez Uniwersytet SWPS, opublikowanego w kwietniu 2024:

aż 57 proc. osób z tej grupy wiekowej oszczędza bez konkretnie ustalonego celu,
26 proc. respondentów odkłada na wybrany cel krótkoterminowy (mniej niż pół roku),
tyle samo deklaruje oszczędzanie na wybrany cel długoterminowy.

Rozsądne „zetki”

Niektórzy młodzi ludzie mają mniejsze zapotrzebowanie na kredyt hipoteczny niż osoby z pokolenia millenialsów, chociażby dlatego, że mieszkają u swoich rodziców i często są przez nich wspierani finansowo. Z raportu Młodzi dorośli: podejście do finansów i zadłużenia, przeprowadzonego w listopadzie 2023 przez BIK i ANG, wynika, że 56 proc. młodych dorosłych (tu osoby w wieku 18 – 35 lat) nie planuje zaciągać kredytu hipotecznego.

Z jakich pożyczek korzystają „zetki”

Według raportu BIK młodzi przede wszystkim zadłużają się poprzez:

zakupy na raty (34 proc)
kartę kredytową (34 proc. respondentów),
BNPL (ang. Buy Now Pay Later), czyli zakupy z odroczoną płatnością (37 proc.),
pożyczki od rodziny lub znajomych (30 proc.),
kredyt gotówkowy (15 proc),
kredyt hipoteczny (5 proc.).

Tendencję rozsądnego podejścia do pożyczek doprecyzowuje raport BIG InfoMonitor „Zetki” po maturze: roszczeniowe dzieciaki czy rozsądni finansowo młodzi dorośli?, opublikowany w maju tego roku na podstawie rozmów i ankiet przeprowadzanych na próbie maturzystów. Jak się okazuje, co czwarty człowiek wchodzący w dorosłość deklaruje, że nie będzie się zapożyczał w najbliższym czasie.

Budująca jest też wiadomość, że co trzeci z rozmówców sądzi, że długi należy spłacać, bo niespłacanie ich jest nieetyczne.

Młodzi uważają też, że przed wzięciem kredytu trzeba bardzo skrupulatnie przenalizować swoje finanse i zabezpieczyć dług, bo trudna sytuacja finansowa nie usprawiedliwia niespłacania pożyczek (takie podejście wykazuje 84 proc. badanych maturzystów).

Budżet młodych a kredyty

„Zetki” nie mają oporów przed wydawaniem pieniędzy na przyjemności i tak np. znaczną część ich budżetu zajmuje żywność (71 proc. według raportu SWPS), przy czym często jedzą poza domem. Nie skąpią też wydatków na pasje i hobby, które zajmują 36 proc. ich budżetu. Sporo wydają też na kulturę (28 proc.), kosmetyki (14 proc.) i subskrypcje, a więc rozrywkę (10 proc.). Kategorie wydatków wskazują na to, że młodzi mają na czym oszczędzać, jednak zgodnie z młodzieńczym podejściem do życia wolą „pożyć”, zanim zaciągną dług na przykład na dom. Są przy tym w dużej mierze niezależni finansowo i wcześnie wchodzą na rynek pracy.

Jak wynika z analizy badań nad finansami pokolenia „zetek”, nie są one skore do zaciągania dużych kredytów, natomiast zdarza się, że poprzez pożyczki finansują zakupy, korzystając w tym zakresie głównie z kart kredytowych lub metody BNPL. Pozytywny jest wgląd w podejście do oszczędzania u młodych ludzi. Pozwala postawić tezę, że wielu z nich, zaciągając kredyt w przyszłości, będzie świadomych zagrożeń i zabezpieczonych w razie problemów ze spłatą. Jest to z pewnością pokłosie zwiększonego zakresu edukacji finansowej.