Czym jest pełnomocnictwo szczególne i jak je napisać?

Czasem samodzielne załatwienie spraw, np. urzędowych, nie jest możliwe. Może okazać się, że w uregulowaniu niektórych spraw potrzebna będzie pomoc drugiej osoby. Warto jednak pamiętać, że aby ta mogła podejmować działania i decyzje w czyimś imieniu, powinna otrzymać pełnomocnictwo. W takim przypadku pomocą może być pełnomocnictwo szczególne, które nie tylko nada uprawnienia do reprezentowania mocodawcy, ale również ściśle określi czynności, do których udzielił praw pełnomocnikowi.

Jakie są rodzaje pełnomocnictw?

W pierwszej kolejności warto wyjaśnić, czym właściwie jest pełnomocnictwo i jaki może mieć rodzaj. Upoważnienie jest jednostronną czynnością prawną, która wskazuje osobę trzecią i określa zakres działań, jakie ta osoba może podejmować w imieniu mocodawcy (upoważniającego).

Samo pełnomocnictwo mieć kilka rodzajów:

• pełnomocnictwo ogólne – dające uprawnienia pełnomocnikowi do realizacji codziennych spraw;
• pełnomocnictwo rodzajowe – wskazujące określony rodzaj czynności, jakie może załatwić pełnomocnik;
• pełnomocnictwo szczególne – określające konkretny rodzaj czynności, jakie może realizować pełnomocnik.

Mocodawca i pełnomocnik

W udzielaniu pełnomocnictwa kluczowy jest nie tylko mocodawca (udzielający pełnomocnictwa), ale też pełnomocnik. Kto to? Czy każdy może nim być? To zależy w dużej mierze od tego, jakiego rodzaju czynności ma dotyczyć samo pełnomocnictwo. O ile w przypadku pełnomocnictwa do załatwiania spraw administracyjnych w urzędach czy państwowych instytucjach jedynymi warunkami, jakie musi spełniać pełnomocnik, są pełnoletność i zdolność do czynności prawnych, o tyle np. w przypadku spraw karnych pełnomocnikiem może być wyłącznie adwokat (w sprawach wykroczenia również radca prawny). Jednak ograniczenia dotyczące prawa do bycia pełnomocnikiem obowiązują jedynie w kilku przypadkach, a wiele spraw w imieniu mocodawcy mogą załatwić jego pełnoletni, upoważnieni najbliżsi.

Pełnomocnictwo szczególne – kiedy się przydaje?

Mocodawca, który chciałby jasno określić czynności, w jakich może reprezentować go pełnomocnik, powinien zastosować pełnomocnictwo szczególne. Ten rodzaj pełnomocnictwa określa konkretną czynność, do której został powołany pełnomocnik. Co może nią być? Chociażby reprezentowanie właściciela auta podczas jego sprzedaży czy możliwość wyjaśnienia sprawy zadłużenia z firmą windykacyjną w imieniu zadłużonego-mocodawcy. Co ważne, w ramach jednego pełnomocnictwa szczególnego można udzielić pełnomocnictwa dla kilku czynności, jednak te muszą być jasno określone w samym pełnomocnictwie.

Jak napisać pełnomocnictwo szczególne?

Czy pełnomocnictwo musi mieć formę pisemną? Nie zawsze. Jednak każdy, kto chce dobrze zabezpieczyć swoje sprawy, powinien pomyśleć o przygotowaniu pisma pełnomocnictwa. Tym bardziej, że to nie jest wcale skomplikowane. W przypadku pełnomocnictwa szczególnego, oprócz daty i miejsca jego wystawienia, tytułu „Pełnomocnictwo szczególne” i danych (imię, nazwisko, adres, PESEL) mocodawcy i pełnomocnika, istotnym elementem jest dokładnie określenie czynności, których dotyczy pełnomocnictwo. Dokument może też zawierać zezwolenia bądź zakaz udzielania kolejnych pełnomocnictw przez pełnomocnika. Jeśli pełnomocnikiem będzie adwokat bądź radca prawny, dokument musi zawierać także numer wpisu na liście adwokatów lub radców prawnych. Oczywiście pełnomocnictwo szczególne musi być też podpisane przez mocodawcę i pełnomocnika.

Czy pełnomocnictwo musi być sporządzone przez notariusza? Tak, jeśli dokument ma dotyczyć sprzedaży lub kupna nieruchomości. Z pomocy notariusza można też skorzystać, kiedy mimo wszystko będzie miało się problem, jak napisać pełnomocnictwo szczególne. Z drugiej strony wzory takiego pełnomocnictwa są dostępne w wielu miejscach, np. instytucjach, w których można posługiwać się takim pełnomocnictwem.

Pełnomocnictwo szczególne – do kiedy ważne?

Jak długo jest ważne pełnomocnictwo szczególne? Nadane pełnomocnictwo można odwołać w dowolnym momencie, chyba, że sam mocodawca zrzeknie się jego odwołania z ważnych dla siebie powodów. Co więcej, mocodawca może też wskazać w pełnomocnictwie, że w przypadku śmierci pełnomocnika przechodzi ono na inną, powiązaną z nim stosunkiem prawnym, osobę – np. adwokata. Jeśli nie ma takiego zastrzeżenia, pełnomocnictwo wygasa. W przypadku śmierci mocodawcy również. Po wygaśnięciu pełnomocnictwa szczególnego pełnomocnik ma obowiązek zwrócić dokument mocodawcy.

Pełnomocnictwo szczególne a odpowiedzialność

Nie można zapominać, że otrzymując pełnomocnictwo szczególne, ponosi się odpowiedzialność za podjęte w ramach jego czynności. Choć podejmuje się decyzje czy działania w imieniu mocodawcy, odpowiedzialność za ich skutki spoczywa również na pełnomocniku. Warto o tym pamiętać zarówno rozważając przyjęcie pełnomocnictwa, jak i podejmując decyzje w oparciu o nie.