19/03/2024

Finansowe priorytety pokolenia Z. Rachunki, oszczędności, a może inwestycja w siebie?

Gen Z – pokolenie, które skupia na sobie uwagę w wielu aspektach. Odmienne oczekiwania wobec pracodawców i samej pracy zawodowej, ściśle określone życiowe priorytety, przywiązywanie wagi do odpowiedzialności społecznej – to tylko niektóre cechy wyróżniające to pokolenie na tle innych. A jak wyglądają finanse pokolenia Z?

Pokolenie Z – zbuntowane a może świadome?

To, na co przede wszystkim stawia Gen Z, to doświadczenia. Co to oznacza? Młode osoby w wieku 18-25 lat podkreślają, że chcą świadomie przeżywać swoje życie. Dlatego tak ważne dla nich jest dopasowanie życia zawodowego (nie na odwrót) do swoich wartości i życia prywatnego, elastyczność w wielu aspektach (w kontekście pracy zawodowej również) czy możliwość realizacji swoich pasji. Wśród najważniejszych priorytetów Z-etek są: szczęście (62 proc.), rodzina (60 proc.), możliwość realizacji pasji (56 proc.), ekologia (51 proc.), niezależność/wolność (51 proc.), zdrowie (44 proc.) czy miłość (37 proc.)[i]. Oryginalność i nieszablonowość młodych ludzi dotyczy nie tylko aktywności zawodowej, rozwoju osobistego czy życiowych doświadczeń, ale również… budżetu. To, jak wydaje pokolenie Z, wynika przede wszystkich z ich otwartości na przeżycia, a pieniądze są jedynie sposobem na ich realizację – bezpieczeństwo finansowe jest ważne dla 16 proc. młodych ludzi[ii].

Finanse pokolenia Z – wydają, czy oszczędzają?

Chociaż ukierunkowanie Gen Z na wykorzystanie pieniędzy do realizacji swoich marzeń i pasji może sugerować ich lekkomyślność w wydatkowaniu, to tak naprawdę młodzi Polacy podchodzą do zarządzania pieniędzmi bardzo świadomie. Wprawdzie pokolenie Z nie jest zwolennikiem ograniczania wydatków (1/5 nie widzi takiej potrzeby), ale zdaje sobie też sprawę, że musi na nie zarobić. Oprócz pracy zawodowej, poszukuje też alternatywnych źródeł dochodu. 66 proc. Gen Z odsprzedaje swoje ubrania i sprzęty domowe zamiast je wyrzucić. 63 proc. podejmuje dodatkową lub zmienia aktualną pracę, aby móc więcej zarobić[iii].

Pokolenie Z i wydatki

Postawa Gen Z wobec poszukiwania dodatkowych źródeł zarobków, aby móc zrealizować swoje pasje, zasługuje na docenienie. Warto jednak się przyjrzeć jak wydaje pokolenie Z. Najmłodsze pokolenie nie do końca radzi sobie z planowaniem wydatków - ¼ nie planuje finansów albo nie wie, czy to robi[iv]. Takie niekontrolowane wydatkowanie wpędza niestety część młodego pokolenia w finansowe tarapaty. Średnia wartość zaległego zobowiązania w grupie wiekowej 18-24 lata we wrześniu 2023 r. wyniosła 7876 zł[v]. I choć najmłodsze pokolenie nie przoduje w gronie zadłużonych, to dla 18 proc. Gen Z kłopoty finansowe są dużym źródłem stresu i napięcia[vi]. Z drugiej strony tym, co wyróżnia Z-tki, jest ich optymizm w zakresie finansów. Pokolenie Z nie postrzega aktualnej sytuacji gospodarczej jako przeszkody w gromadzeniu oszczędności[vii]. W połączeniu z ich poszukiwaniem dodatkowych źródeł dochodów i elastycznością w tym zakresie, pokolenie Z wydaje się być świadomym w zarządzaniu swoimi finansami. Ba! Ma wręcz określoną pulę priorytetów chociażby wobec banku, z którego oferty korzysta.

Co pokolenie Z docenia w bankowości[viii]?

43 proc. - gwarancja bezpieczeństwa danych przez bank;
39 proc. - proste i łatwe zasady pozwalające uniknąć opłat za korzystanie z konta i karty;
30 proc. uczciwe traktowanie przez bank;
26 proc. - wygodna bankowa aplikacja;
25 proc. - możliwość załatwienia wszystkich spraw zdalnie.

Jak oszczędza pokolenie Z?

Czy młodzi Polacy, którzy większość swoich finansów przeznaczają na życie tu i teraz, w ogóle interesują się oszczędzaniem? Tak, a 60 proc. z nich zupełnie nie zgadza się ze stwierdzeniem, że w dzisiejszych czasach nie da się oszczędzać[ix]. Co więcej, aktywnie poszukają informacji nie tylko o samym oszczędzaniu, ale też o pomnażaniu zgromadzonych środków i inwestowaniu, a 42 proc. jest otwarte na inne od tradycyjnych sposoby pomnażania oszczędności[x]. Jak oszczędza pokolenie Z?

Oszczędności ma 66 proc., gdzie w domu trzyma je… 36 proc. 51 proc. Z-etek oszczędza bez wyznaczonego celu, a 28 proc. na wszelki wypadek. Najczęstsze celowe odkładanie pieniędzy przez najmłodsze pokolenie dotyczy finansowania kursów i szkoleń (16 proc.), zakupów związanych z hobby czy zakupu sprzętu elektronicznego (odpowiednio po 13 proc.). 1/3 oszczędzających Z-etek aktywnie działa na swoich oszczędnościach, aby je pomnożyć[xi].

Jak widać, chociaż podejście do finansów pokolenia Z jest nieszablonowe, to w niektórych aspektach być może warto je naśladować. Wydaje się bowiem, że choć najmłodsi, to mają nad wyraz dojrzałe podejście nie tylko do oszczędzania, ale też praktycznego wykorzystania finansów w swoim życiu.

[i] Raport: pokolenie Z, czyli osoby urodzone po 1997 r., ponad karierą stawia życie prywatne - https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C95830%2Craport-pokolenie-z-czyli-osoby-urodzone-po-1997-r-ponad-kariera-stawia-zycie

[ii] Pokoleniowy zawrót głowy, czyli o tym, jak Polacy podchodzą do finansów - https://www.casfera.pl/pokoleniowy-zawrot-glowy-czyli-o-tym-jak-polacy-podchodza-do-finansow/

[iii] Ibidem.

[iv] Ibidem.

[v] BIG InfoMonitor, Raport InfoDług: Rekordowy wzrost zadłużenia Polaków. Inflacja bardziej zaszkodziła Polsce Wschodniej - https://media.big.pl/informacje-prasowe/825227/raport-infodlug-rekordowy-wzrost-zadluzenia-polakow-inflacja-bardziej-zaszkodzila-polsce-wschodniej

[vi] BIG InfoMonitor, Pokolenie Y najbardziej zestresowane problemami finansowymi - https://media.big.pl/informacje-prasowe/823944/pokolenie-y-najbardziej-zestresowane-problemami-finansowymi

[vii] Pokoleniowy zawrót głowy, czyli o tym, jak Polacy podchodzą do finansów - https://www.casfera.pl/pokoleniowy-zawrot-glowy-czyli-o-tym-jak-polacy-podchodza-do-finansow/

[viii] Generacje 2023: Największe porównawcze badanie konsumentów w Polsce - https://www.mindsandroses.com/blog/generacje-2023-najwieksze-porownawcze-badanie-konsumentow-w-polsce

[ix] Pokoleniowy zawrót głowy, czyli o tym, jak Polacy podchodzą do finansów - https://www.casfera.pl/pokoleniowy-zawrot-glowy-czyli-o-tym-jak-polacy-podchodza-do-finansow/

[x] Ibidem.

[xi] Ibidem.