Roczna inflacja wg. GUS wyniosła ponad 14%. To ma wpływ na każdego Polaka!

Fakt, że średnioroczna inflacja za 2022 rok znacznie przekroczyła cel, do którego dąży Narodowy Bank Polski (NBP), czyli 2,5%, będzie miał wpływ również na nasze życie w 2023 roku. Jak?

Wysoka inflacja w 2022 roku i jej najważniejsze skutki w 2023 roku

Zmiany ustawowe i budżetowe, na które wpływ bezpośrednio i pośrednio na inflacja:

• Wzrost pensji minimalnej  - w przypadku, gdy średnioroczny wskaźnik inflacji przekracza 5%,  obowiązkiem rządu jest wyznaczenie 2 terminów wzrostu płacy minimalnej. Rada Ministrów przyjęła rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej na 2023 rok na posiedzeniu 13 września 2022. W związku z tym od 1 stycznia 2023 r. płaca minimalna wzrosła do 3490 zł brutto (ok. 2700 zł netto), a od 1 lipca 2023 wyniesie – 3600 zł (ok. 2800 zł netto). Pensję minimalną w Polsce, zgodnie z danymi Głównego Urzędu Statystycznego, pobiera około 3 miliony pracowników. (Więcej o pensji minimalnej, średniej oraz medianie i dominancie)
   
• Waloryzacja rent i emerytur - seniorzy w 2023 roku otrzymają świadczenia wyższe co najmniej o 250 zł, a najniższa emerytura wzrośnie do 1588,44 zł brutto. Oznacza to, że świadczenia emerytalne wzrosną o 13,8 procent. Realna wartość emerytury będzie zatem niższa mimo podwyżki.
   
• Wzrośnie kwota wolna od potrąceń  - Kwota wolna od potrąceń jest mechanizmem służącym ochronie wynagrodzenia pracownika przed zbyt dużymi potrąceniami z wypłaty, zgodnie z przepisami Kodeksu Pracy w przypadku podniesienia płacy minimalnej, rośnie również kwota wolna od potrąceń.
   
• Wzrośnie tzw. „mały ZUS” dla osób rozpoczynających działalność gospodarczą. Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia ZUS (bez składki zdrowotnej) to 30% wysokości minimalnego wynagrodzenia. Po 1 Stycznia 2023 roku podstawa preferencyjnego ZUS wzrośnie do 1047 zł, a po 1 Lipca — do 1080 zł*. Obecnie wynosi ona 903 zł, zatem wzrost podstawy składek ZUS wyniesie nawet 20%.W 2023 roku za mały ZUS, w pierwszej połowie roku, przedsiębiorcy zapłacą 331,36 zł, a w drugiej już 341,72 zł. Zliczając opłaty za cały rok, prowadzący działalność gospodarczą zapłacą w ciągu roku prawie 600 zł więcej składek.

Jakie są lub mogą być jeszcze skutki wysokiej inflacji?

• Przez ponad miesiąc pracujesz za darmo – aby naocznie uzmysłowić sobie, ile „kosztuje” nas inflacja, możesz po prostu wyobrazić sobie, że masz mniej o jedną pensję w roku 2022. Co gorsza sytuacja w 2023 roku nie zapowiada się lepiej. Co prawda według prognoz NBP inflacja średnioroczna powinna wynieść około 10%, ale wielu ekonomistów szacuje ją raczej w granicach z 2022 roku. Oznacza to, że jeśli nie otrzymałeś w 2022 od pracodawcy podwyżki w granicach 15%, to realnie zarabiasz mniej niż przed rokiem.  
   
• W 2023 roku może ominąć cię podwyżka – sztuczne podwyższanie pensji minimalnej, niepowiązane ze wzrostem wydajności, powoduje, że pracodawcy, zwłaszcza w mniejszych firmach, będą musieli ciąć koszty prowadzenia działalności w innych miejscach. Zatem osoby z większym doświadczeniem, które zarabiały niewiele powyżej minimalnej pensji, mogą zrównać się z wynagrodzeniem z osobami, które otrzymają w tym roku wzrost uposażenia. A ponieważ inflacja w 2023 roku nadal ma być w ujęciu rocznym w okolicach 15%, to realnie Twoje wynagrodzenie jest niższe niz rok temu. 
   
• Podstawowy koszyk dóbr kosztuje około 18% więcej - Jak wynika z najnowszego Badania i Raportu Koszyk Zakupowy autorstwa ASM Sales Force Agency, średnia cena koszyka zakupowego była w grudniu 2022 roku o 18%, czyli o 40 złotych wyższa niż przed rokiem. Najmocniej wśród żywności w ujęciu rocznym zdrożały produkty tłuszczowe (68%), nabiał (26%), używki i piwo (25%) oraz produkty sypkie (23%). Oczywiście każdy ma swój własny koszyk inflacji, ponieważ zależy od naszych zwyczajów zakupowych, ale podwyżki cen żywności dotyczą w mniejszym lub większym stopniu – wszystkich konsumentów.
   
• Wyższa pensja minimalna to najprawdopodobniej również wyższe czynsze we wspólnotach mieszkaniowych, usługi, ceny – podwyższenie pensji minimalnej, nawet jeśli bezpośrednio nas nie dotyczy, przełoży się na wzrost cen przynajmniej części produktów i usług. Firmy, które będą musiały podnieść pensje swoim pracownikom, przynajmniej częściowo najprawdopodobniej przeniosą koszty na klientów. Dla mieszkańców wspólnot mieszkaniowych może to oznaczać, np. dużo wyższe czynsze, ponieważ wzrosną koszty ochrony czy utrzymania zieleni, ale swoje cenniki zaktualizują też dostawcy większości usług, np. restauracje, fryzjerzy, dentyści…
   
• Wzrosną ceny z powodu waloryzacji umów najmu, z operatorami telefonicznymi czy TV cyfrowej – coraz więcej firm, aby zabezpieczyć się przed spadkiem wartości pieniądza w czasie, dodaje do umowy klauzulę waloryzacyjną, która wiąże usługi z publikowanym wskaźnikiem cen towarów i usług za 2022, czyli potocznie inflacją. Możemy się zatem spodziewać wyższych cen najmu mieszkania, rachunków za telefon, telewizję kablową itd.
   
• Stopy procentowe raczej nie spadną tak szybko, jak byśmy chcieli, więc kredyty hipoteczne, gotówkowe i korzystanie z kart kredytowych będzie najprawdopodobniej bardzo drogie. Utrzymywanie się wysokich stóp procentowych ma bowiem w założeniu sprzyjać wypompowaniu z obiegu środków, które Polacy mogliby wydać na konsumpcję, co napędzałoby dalszy wzrost cen. (dowiedz się więcej, na co wpływ mają stopy procentowe) 

Utrzymująca się wysoka  inflacja jest zjawiskiem bardzo szkodliwym dla gospodarki. Podnoszenie pensji minimalnej nie jest w stanie złagodzić wszystkich jej skutków, a nawet może działać proinflacyjnie w dłuższej perspektywie, gdyż może powodować złudne wrażenie, że ograniczenie konsumpcji nie jest potrzebne.

*Więcej informacji na stronie Wysokość składek na ubezpieczenia - ZUS