Lombard – co to jest i jak działa?

Lombard – ostatnia deska ratunku czy gwóźdź do trumny? Mimo, że pożyczkę można łatwo wziąć online – czy to z banku, czy od firmy pożyczkowej – lombardy, jako tradycyjne miejsca udzielania wsparcia finansowego pod zastaw, dalej mają się dobrze. Jak działa lombard? Co można dać w zastaw? Jakie jest oprocentowanie kredytu lombardowego?

Lombard – coraz mniej czy bardziej popularny?

W Polsce liczba lombardów w 2017 roku wynosiła 25 tysięcy – i zauważano trend wzrostowy, bo jeszcze w 2010 roku było ich raptem 10 tysięcy.  I chociaż w ostatnich latach można zauważyć tendencję spadkową tego rodzaju punktów – szacuje się, że w 2023 r. było ich ok. 8,5 tys., chociaż inne źródła mówią o nawet 40 tys. punktów[i]. – to nadal oddawanie dóbr materialnych w zastaw w celu szybkiego pozyskania dodatkowej gotówki jest dość popularne. Tym bardziej, że na rynku pojawiają się lombardy świadczące swoje usługi online.  Co ważne, od stycznia 2024 r. przedsiębiorcy prowadzący tego rodzaju działalność mają obowiązek uzyskania wpisu do rejestru działalności lombardowej prowadzonej przez KNF.

Jak działa lombard?

Lombardy pojawiają się najczęściej w małych miastach, w biedniejszych dzielnicach, bo to alternatywa dla ludzi, którzy albo nie mają dostępu do bankowości albo nie chcą z niej korzystać. Słowo lombard wywodzi się z włoskiego – lombard to bankier, który udzielał pożyczek w średniowieczu w Europie Zachodniej. Taka profesja istniała do XV wieku. Aktualnie lombard jest instytucją pożyczkową udzielającą wsparcia pod zastaw. Lombard wypłaca pożyczkę w gotówce od ręki w zamian za zastawianie przedmiotu. Wycena przedmiotu, a tym samym określanie udzielanej kwoty pożyczki, jest darmowa oraz do niczego nie zobowiązuje. Jeśli klient akceptuje proponowaną za zastaw kwotę, to lombard spisuje z nim umowę pod pożyczkę lombardową. Po odpowiednim okresie klient oddaje uzyskane środki i otrzymuje przedmiot z powrotem. Za pożyczkę oczywiście lombard pobiera stosowną prowizję. Jeśli klientowi nie uda się zwrócić kwoty pożyczki, zastawiony przedmiot zostaje w lombardzie. Staje się własnością lombardu i może zostać sprzedany z zyskiem.

Aby uzyskać pożyczkę lombardową, wystarczy przedstawić dowód osobisty i być osobą pełnoletnią. Nie ma żadnych innych wymogów, chociaż niekiedy – chcąc uniknąć tzw. paserstwa – lombard może wymagać dowodu zakupu czy własności zastawianego przedmiotu Lombard może być dobrą opcją dla osób bez zdolności czy wiarygodności kredytowej, bo te nie weryfikują zdolności pożyczkowej ani informacji o ewentualnych zadłużeniach klienta.  Pożyczka w lombardzie jest też udzielana dyskretnie i nieodnotowywana w żadnych rejestrach dłużników.

W niektórych lombardach istnieje możliwość użytkowania zastawionego przedmiotu w okresie pożyczkowym.

Co można zastawić w lombardzie?

Co nada się do zastawienia w lombardzie? Praktycznie wszystko, co ma wartość i nie pochodzi z kradzieży. Dla lombardu istotny jest fakt czy w razie niespłacenia pożyczki uda się odsprzedać dany przedmiot. Dlatego właścicieli lombardów najbardziej interesują rzeczy, na które jest zawsze popyt na rynku. Nie oznacza to oczywiście, że oryginalne przedmioty też nie wzbudzą zainteresowania w takim punkcie. Pytanie czy dokonana przez lombard wycena zastawianej rzeczy będzie satysfakcjonująca dla potencjalnego pożyczkobiorcy. Szczególnie, jeśli zastawiany przedmiot ma wartość emocjonalną.  

Najczęściej lombard przyjmuje w zastaw przedmioty takie jak:

• Telefony komórkowe
• Komputery i laptopy
• Tablety
• Sprzęt RTV – telewizory, konsole, wieże
• Sprzęt AGD – pralki, lodówki, zmywarki
• Wartościową biżuterię oraz zegarki
• Unikatowe i wartościowe pamiątki rodzinne
• Złoto i srebro
• Monety
• Antyki
• Rzeźby, obrazy, dzieła sztuki
• Sprzęt sportowy.

Czasem lombardy decydują się też na udzielenie pożyczki pod zastaw samochodu, ale nie jest to regułą i nie wszystkie lombardy biorą w zastaw takie wielkogabarytowe ruchomości. Warto wiedzieć, że jeśli przedmiot jest o dużej wartości, to lombard może wymagać przedłożenia dowodu jego zakupu, aby upewnić się, że nie został on skradziony.

Co ciekawe, lombardy przyjmują naprawdę szeroki wachlarz produktu i są to nie tylko drogocenne przedmioty, ale również drobna elektronika (np. słuchawki do telefonu, głośniki bezprzewodowe), różnego rodzaju narzędzia, a nawet perfumy.

Kredyt lombardowy

Kredyt lombardowy jest zawsze udzielany pod zastaw. To jedyna forma jego zabezpieczania. Nie ma możliwości uzyskania od lombardu pożyczki bez przedłożenia wartościowego przedmiotu do zastawienia. W większości przypadków przedmiot ten pozostaje w lombardzie do momentu spłaty pożyczki. Na mocy umowy kredytowej kwota wyliczona na podstawie wartości zastawu zostaje wypłacona od ręki klientowi, a przedmiot może zostać cedowany na właściciela lombardu w razie niespłacenia pożyczki w danym terminie.

Kwoty kredytów lombardowych są zależne od wartości zastawu, jednakże nie są równe 100% kwoty wycenionej przez rzeczoznawcę z lombardu czy oszacowanej przez klienta. Lombard proponuje gotówkę w wysokości zazwyczaj 30-60% oszacowanej kwoty. Zatem klient, który wyliczył, że telefon pod zastaw jest warty około 800 zł, powinien mieć na uwadze, że dostanie za niego w lombardzie pewnie maksymalnie około 500 zł. Na tym zaniżeniu wartości lombardy zarabiają, bo jeśli nie dostaną spłaty pożyczki, to sprzedają przedmiot po wyższej cenie, a różnica między udzieloną pożyczką a ceną sprzedaży jest ich czystym zyskiem.

Kredyt lombardowy jest standardowo udzielany na okres od 1 dnia do 30 dni, choć można także natrafić na ofertę pożyczki długoterminowej z okresem spłaty wynoszącym kilka miesięcy. Od pożyczki lombardowej pobierana jest prowizja – minimum to zazwyczaj 10 złotych od przedmiotu, jednak każdy lombard ustala własną stawkę i dopasowuje ją każdorazowo do okresu kredytowania i wartości przedmiotu. Im dłuższy okres i wyższa wartość zastawu, tym większa prowizja. Okres pożyczki można w niektórych lombardach wydłużyć za uiszczeniem stosownej opłaty.

Umowa zastawu

Umowa zastawu jest zabezpieczeniem interesów obu stron, bo dzięki niej klient ma pewność, że w razie spłacenia pożyczki odzyska przedmiot, a z kolei lombard zyskuje możliwość uzyskania prawa własności zastawu w razie nieodzyskania pożyczonej sumy. W umowie zastawu powinny znaleźć się zapisy takie jak:

• Dane osobowe klienta
• Forma zastawu i opis przedmiotu
• Udzielana kwota pożyczki i wartość zastawu
• Termin spłaty pożyczki oraz forma spłaty
• Opłaty związane z udzielaniem pożyczki

Umowa zastawu musi być bezwzględnie podpisana przez obie strony.

Wykup zastawu a odsetki lombardowe

Ile wynosi oprocentowanie kredytu lombardowego? Każdy lombard ustala je na własną rękę, jednak jest ograniczony maksymalną kwotą możliwych do nałożenia odsetek lombardowych. Wysokość oprocentowania jest ustalana w oparciu o wartość stopy lombardowej określonej przez NBP. W czerwcu 2024 r. ta wyniosła 6,25 proc., co wcale nie oznacza, że lombard nie zaoferuje pożyczki z wyższym oprocentowaniem.  Zgodnie z wprowadzonymi w styczniu 2024 r. regulacjami maksymalna wysokość pozaodsetkowych kosztów pożyczki lombardowej jest wyliczana w oparciu o wskazany w ustawie wzór, przy czym nie może ona przekroczyć 45 proc. wartości udzielanej pożyczki.   Aby dokładnie oszacować koszty oraz oprocentowanie związane z wykupem zastawu, warto skorzystać z kalkulatora odsetek lombardowych – trzeba jednak wcześniej znać kwoty prowizji, oprocentowanie i inne opłaty oferowane w danym lombardzie, aby wyliczyć jaką sumę trzeba będzie oddać w momencie wykupu zastawu. Jeśli natrafi się na ofertę pożyczki lombardowej, w której oprocentowanie przekracza to prawnie dopuszczone lub koszty są wyższe niż maksymalne, to sprawę można zgłosić do regionalnego rzecznika prawa konsumenta UOKiK.

Pożyczka w lombardzie: wady i zalety

Pożyczki w lombardzie nie tracą na popularności, ale czy mają jakieś zalety? Czy nie lepiej wziąć pożyczki online lub kredyt w banku? Kredyt lombardowy ma pewną grupę odbiorców – to osoby, które nie są zaznajomione z ofertą pożyczek czy kredytów online ze względu na brak dostępu do Internetu lub nie potrafią się posługiwać zasobami internetowymi. To także osoby, które nie obliczają, co się im bardziej opłaca, tylko szukają szybkiego zastrzyku gotówki od ręki. Jeśli lombard jest za rogiem, to wydaje się świetną opcją, zwłaszcza, gdy ma się trochę wartościowych rzeczy w domu. Pożyczki lombardowe są czasem ostatnią deską ratunku dla osób bardzo zadłużonych, bo ich niska wiarygodność kredytowa uniemożliwia im staranie się o kredyt u innego pożyczkodawcy. Z pożyczek lombardowych korzystają też osoby o niskich dochodach, które nie są w stanie wykazać zdolności kredytowej przed bankiem czy firmą pożyczkową. Należy jednak mieć na uwadze, że kredyt lombardowy ma wiele wad.

Do wad kredytu pod zastaw w lombardzie należą:

• Wysokie koszty
• Niska wycena zastawionego przedmiotu, zatem niska kwota pożyczki
• Realne ryzyko utracenia zastawionego przedmiotu jeśli wystąpią problemy ze spłatą – a czasem zastawiane są przedmioty także o wartości sentymentalnej, pamiątki rodzinne czy potrzebne na co dzień sprzęty AGD, RTV etc.
• Krótki okres spłaty – zazwyczaj wynosi raptem 31 dni.

Jeśli chodzi o zalety kredytu lombardowego to wymienić można:

• Uzyskanie pożyczki od ręki w postaci gotówki
• Brak sprawdzania zdolności i wiarygodności kredytowej – plus dla osób zadłużonych, o niskich lub zerowych dochodach, niestałym źródle dochodu.

Niestety często okazuje się, że osoba zadłużona czy nieposiadająca dochodów udaje się po pomoc do lombardu i zastawia cenne przedmioty. Po miesiącu jej sytuacja wcale nie ulega poprawie, przedmioty przepadają, a ona zostaje z długami. Pożyczka lombardowa czasem jest zatem kolejnym krokiem ku pętli zadłużenia.

Sprawdź również nasz artykuł na temat szybkich pożyczek bez sprawdzania zdolności kredytowej.

[i] Lombardów przybywa w Polsce, radzą sobie coraz lepiej. To zły znak - https://www.rp.pl/finanse/art39809531-lombardow-przybywa-w-polsce-radza-sobie-coraz-lepiej-to-zly-znak