Czy przez alimenty można trafić na listę dłużników? Sprawdź!
Niespłacenie kredytów czy pożyczek wiąże się z przykrymi konsekwencjami, między innymi wpisaniem na listę dłużników. To wie każdy. Co jednak ze zobowiązaniami pozabankowymi? Czy na przykład za alimenty także można trafić na listę dłużników? Co należy wiedzieć o alimentach i o zadłużeniu z tytułu ich niepłacenia? Sprawdź!
Czym są alimenty?
Alimenty są obligatoryjnymi świadczeniami regularnie płaconymi najczęściej na rzecz członków rodziny lub powinowatych w celu zapewnienia im środków utrzymania, a w niektórych przypadkach także wychowania oraz wykształcenia. Alimenty najczęściej przyznawane są sądowo – w wyniku złożenia pozwu o alimenty – lub poprzez ugodę przed sądem. Kwestia obowiązku alimentacyjnego jest regulowana w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym (prawo rodzinne). Alimenty występują w kilku rodzajach, w zależności od tego, kto jest odbiorcą płatności i jakie są relacje między płacącym alimenty a odbierającym świadczenie.
Rodzaje alimentów
Obowiązek alimentacyjny wynikać może:
- z pokrewieństwa – np. alimenty na dziecko, alimenty dla rodzica, alimenty dla rodzeństwa.
- z powinowactwa – alimenty na dziecko od macochy, ojczyma.
- z małżeństwa – alimenty na żonę, alimenty na męża.
Obowiązek alimentacyjny obciąża zstępnych, czyli dzieci i wnuki, przed wstępnymi, czyli rodzicami i dziadkami, a wstępnych przed rodzeństwem. Krewni bliższego stopnia są obciążeni przed tymi dalszymi. Krewni w linii prostej, jak rodzice, dziadkowie i dzieci oraz ich rodzeństwo są zobowiązani do wzajemnej alimentacji w sytuacjach, gdy uprawniony znajduje się w potrzebie. Zakres obowiązku alimentacyjnego zależy nie tylko od potrzeb uprawnionego, ale też od możliwości zobowiązanego. W sytuacji, gdy uprawniony lub osoba go reprezentująca uzna przyznane świadczenie za niewystarczające, zawsze może złożyć pozew o podwyższenie alimentów.
Alimenty dla dzieci
Najszerszy jest obowiązek alimentacyjny przysługujący dzieciom od rodziców. Alimenty dla dziecka muszą bowiem zapewniać mu możliwość życia na takim samym poziomie, jak rodzice. Rodzice są zobowiązani do łożenia na dziecko. Jedynie w przypadku, gdy dochody z majątku pozwalają na pokrycie kosztów utrzymania, wychowania i wykształcenia, to nie ma obowiązku płacenia alimentów. Rodzice są w pierwszej kolejności zobowiązani do płacenia alimentów na dziecko, jeśli zaś oni nie są w stanie sprostać temu obowiązkowi, to przechodzi on na dalszych krewnych i dochodzi do wypłacania alimentów od dziadków albo rodzeństwa. Ci krewni jednak płacą świadczenia proporcjonalnie do swoich możliwości zarobkowych.
Warto wiedzieć, że nie tylko małoletni otrzymują alimenty, ale także zasądzane są alimenty na pełnoletnie dziecko. Jeśli nie jest ono w stanie samodzielnie się utrzymać, to ma prawo do alimentów. Do kiedy? Nie ma tu granicy wiekowej, wbrew powszechnemu mniemaniu nie jest to 25. rok życia. Obowiązek alimentacyjny ustaje, jeśli dziecko pracuje i może się już utrzymać. Dla dziecka niepełnosprawnego obowiązek alimentacyjny nigdy nie wygasa.
Alimenty dla rodziców
Zdarza się, że dochodzi do odmiennej sytuacji i wypłacane są alimenty od dzieci dla rodziców. Jeśli rodzice znajdują się w niedostatku ze względu na wiek lub stan zdrowia lub z innych przyczyn. Jednakże wysokość alimentów na ojca czy matkę zależy od możliwości zarobkowych oraz majątkowych dzieci. Jeśli uprawnieni mają kilkoro dzieci, to każde jest zobowiązane do alimentacji, jednakże proporcjonalne do ich sytuacji finansowej.
Alimenty dla rodzeństwa
Alimenty dla rodzeństwa są zasądzane tylko w przypadku niedostatku uprawnionych, jednakże, jeśli ich opłacenie wiązałaby się z uszczerbkiem dla zobowiązanego lub jego rodziny, to może on się uchylić od obowiązku. Musi jednak to wykazać.
Alimenty z powinowactwa
Także powinowaci, jak ojczym lub macocha, mogą żądać alimentów od dziecka, jeśli przyczynili się do jego wychowania albo utrzymania oraz nie ma innych zobowiązanych mających pierwszeństwo przed pasierbem. Dziecko może od nich otrzymywać alimenty, ale tylko w sytuacji, gdy nie ma innych krewnych zobowiązanych do alimentacji lub nie są oni w stanie sprostać temu zadaniu, a także gdy odpowiada to zasadom współżycia społecznego wynikającego z założonego przez ojczyma czy macochę związku.
Alimenty po rozwodzie
Ostatnią grupą osób mogących siebie nawzajem alimentować są byli małżonkowie. Alimenty na małżonka nie są nigdy zasądzane dla strony winnej rozpadu pożycia małżeńskiego. Alimenty po rozwodzie mogą być przyznane stronie pokrzywdzonej lub w sytuacji, gdy obie strony zostały uznane winne lub orzeczono rozwód bez winy, ale jeden z małżonków żyje w niedostatku.
Dług alimentacyjny
Niepłacone alimenty stają się długiem – świadczenie jest regularne, więc z każdym miesiącem bez spłaty dług narasta. Uprawniony ma prawo windykacji należności, a także może zgłosić się o pomoc do Funduszu Alimentacyjnego, jeśli nie ma możliwości skontaktowania się z dłużnikiem. Niepłacenie alimentów wiąże się z wieloma konsekwencjami o różnym rodzaju, gdyż z powodu nagminnego uchylania się od tego obowiązku, państwo wprowadziło liczne metody motywowania dłużników do regulowania alimentów.
Fundusz alimentacyjny
Jeśli dłużnik się ukrywa albo uciekł za granicę i wierzyciel nie może wyegzekwować od niego spłaty alimentów, to może prosić o wsparcie z Funduszu Alimentacyjnego. Jednak uzyska je tylko, jeśli alimenty są dla dziecka małoletniego, uczącego się w wieku do 25 lat lub niepełnosprawnego w każdym wieku, a dochód netto w rodzinie nie przekracza 725 zł. Alimenty z funduszu wypłacane są w kwocie maksymalnie 500 zł miesięcznie. Dług z tytułu wypłaty alimentów z funduszu jest wraz z odsetkami w całości egzekwowany od dłużnika.
Konsekwencje niepłacenia alimentów
Co grozi za niepłacone alimenty?
Dłużnik może zostać poddany egzekucji komorniczej, w wyniku której zajęte zostanie maksymalnie 60% jego wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę albo całość wynagrodzenia z tytułu umów cywilnoprawnych, chyba że stanowią one jedyne źródło dochodu i są regularnie zawierane – wtedy także jedynie 60% wynagrodzenia jest potrącane.
Dług wobec Funduszu Alimentacyjnego może być ściągany przez urząd skarbowy – podlega egzekucji skarbowej na wniosek gminy wystawiającej tytuł wykonawczy, a ponadto nigdy nie ulega przedawnieniu.
Gmina ma nie tylko prawo wystawić tytuł wykonawczy, ale także może zabrać dłużnikowi prawo jazdy. Taki wniosek jest składany, jeśli egzekucja była bezskuteczna przez co najmniej dwa miesiące.
Zarówno gmina, jak i wierzyciel, mogą wpisać dłużnika alimentacyjnego do rejestru dłużników. Warunkiem jest niepłacenie alimentów przez co najmniej 6 miesięcy. Dłużnik wpisany do rejestru będzie miał trudności z uzyskaniem kredytu czy zrobieniem zakupów na raty. O wpisaniu do rejestru dłużników należy poinformować dłużnika.
Najbardziej srogą konsekwencją dla dłużnika alimentacyjnego jest odpowiedzialność karna. Artykuł 209 Kodeksu karnego stanowi, że uporczywe uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat dwóch. Takie przestępstwo ścigane jest z urzędu, na wniosek wierzyciela lub gminy, jeśli dług jest wobec Fundusz Alimentacyjnego.
Dziedziczenie alimentów
Dług alimentacyjny może też przechodzić na spadkobiercę. Jedynie długi wobec Funduszu Alimentacyjnego ulegają umorzeniu wraz ze śmiercią dłużnika. Jednakże jeśli zasądzone alimenty były wyższe niż wypłacona z funduszu zaliczka – wynosząca 500 zł – to ta różnica podlega już dziedziczeniu. Jeśli przyjmie się spadek w całości, nie z dobrodziejstwem inwentarza, a pojawią się wierzyciele uprawnieni do alimentów od zmarłej osoby, to spadkobierca będzie musiał to roszczenie spełnić. Poczytaj o tym, jak unikać dziedziczenia długów, w tym z tytułu alimentów, w artykule Dziedziczenie alimentów i innych długów https://pl.kruk.eu/klienci/poradnik/porady/dziedziczenie-alimentow-i-innych-dlugow-co-trzeba-wiedziec.
