Jak uchronić się przed licytacjami komorniczymi?

Zadłużenie, które nie zostaje spłacone w terminie może prowadzić do bardzo przykrych konsekwencji dla dłużnika. Gdy zawiodą polubowne metody, wierzyciele nierzadko korzystają z pomocy profesjonalnych windykatorów, by odzyskać należności. Efektem jest postępowanie sądowe, a następnie komornicze. Komornik sądowy ma szereg narzędzi mających zapewnić mu możliwość odzyskania długu – jedną z nich jest przeprowadzenie licytacji komorniczej.                                

Czym jest licytacja komornicza?

              Licytacja komornicza to publiczna sprzedaż ruchomości albo nieruchomości dłużnika, przeprowadzana przez komornika sądowego w ramach postępowania komorniczego. To jedna z możliwych opcji egzekucji komorniczej, obok zajęcia części wynagrodzenia, renty czy emerytury etc. Na takiej swoistej aukcji komorniczej dochodzi do sprzedaży przedmiotów zadłużonego osobie, która zadeklaruje najwyższą cenę. Licytacja trwa do momentu deklaracji najwyższej kwoty, której nikt nie przebije. Zatem – jak na aukcji w domu sztuki – kto da więcej, ten przejmuje część majątku dłużnika. W licytacji może wziąć udział niemal każdy, poza grupami osób wymienionymi odrębnie w  przepisach, o ile wpłaci wadium.

Przedmiotem licytacji komorniczej mogą być ruchomości, jak np.: antyki, dzieła sztuki, zegarki, biżuteria, jachty i łodzie, meble, motocykle, maszyny rolnicze i przemysłowe, materiały przemysłowe, samochody, przyczepy, skutery, sprzęt AGD i RTV, sprzęt komputerowy, surowce, odzież. Jeśli chodzi o nieruchomości to nie tylko możliwe jest zajęcie komornicze mieszkania i jego licytacja, ale także licytacja: domu, garażu, miejsca postojowego, gruntu, magazynu, lokalu użytkowego, hali etc.

Licytacja komornicza nieruchomości

              Jak przebiega licytacja komornicza? Zanim do niej dojdzie, wyczerpane muszą być wszystkie inne drogi spełnienia roszczenia. Zaczyna się od windykacji polubownej, potem następuje postępowanie sądowe, a wreszcie wszczęcie postępowania egzekucyjnego. W jego wyniku dochodzi do zajęcia majątku przez komornika. Licytacje są dokonywane właśnie na tym zajętym majątku, zanim jednak do nich dojdzie po raz ostatni dłużnik wzywany jest do spłaty zadłużenia. Jeśli wezwanie okaże się bezskuteczne, następuje już proces przygotowania do licytacji. Procedura przygotowania, przeprowadzenie i zakończenie licytacji komorniczej obejmuje następujące kroki:

Wycena nieruchomości lub ruchomości

              Wierzyciel występuje do komornika z wnioskiem o wycenę zajętych ruchomości lub nieruchomości. Powołany przez komornika biegły opisuje aktywa i dokonuje oszacowania ich wartości w ramach operatu szacunkowego.  Tylko oszacowane części zajętego majątku dłużnika mogą być poddane licytacji. Wycena odbywa się na podstawie wartości rynkowej.

Obwieszczenie o licytacji komorniczej

              Komornik ma obowiązek poinformowania o licytacji co najmniej dwa tygodnie przed jej planowanym terminem. Odbywa się to za pomocą specjalnego obwieszczenia, w którym zawarte muszą być następujące informacje:

• Godzina i miejsce aukcji komorniczej
• Oznaczenie licytowanego składnika majątku, np. nieruchomości,
• Kwota oszacowanej wartości,
• Cena wywoławcza,
• Wysokość wadium, którego wpłata jest wymagana do uczestnictwa w licytacji
• Miejsce oraz czas, w którym przed licytacją zainteresowani mogą obejrzeć nieruchomości czy ruchomości będące przedmiotem licytacji,
• Oznaczenie, czy to pierwsza, czy druga licytacja,
• Informacja o prawach osób trzecich do licytowanych aktywów, jednak z zastrzeżeniem, że nie są one przeszkodą w licytacji i przysądzenia własności na rzecz jej zwycięzcy.

Obwieszczenia zamieszczane są w siedzibie sądu rejonowego, przy którym działa dany komornik, w urzędzie gminy, na stronie internetowej komornika,  na stronie internetowej Krajowej Rady Komorniczej oraz w lokalnych gazetach.

Licytacja komornicza

              Licytacja komornicza odbywa się zazwyczaj w dwóch terminach. Podczas pierwszej licytacji komornik wymienia nieruchomości i ruchomości, które trafiają na sprzedaż oraz określa ich cenę rynkową, a następnie przedstawia cenę wywoławczą. Wynosi ona 75% oszacowanej wartości. Na drugiej licytacji, do której dochodzi, jeśli na pierwszej przedmioty nie znajdą nabywcy, cena wywoławcza w przypadku egzekucji z nieruchomości wynosi 2/3 sumy oszacowania, a w przypadku egzekucji z ruchomości – ½ wartości szacunkowej. Licytacja prowadzona jest ustnie, licytanci zgłaszają swoje ceny. Jeśli komornik powtórzy trzykrotnie kwotę zaoferowaną przez uczestnika, a nikt jej nie przebije, to wygrywa ten, kto ją zaoferował. Przebicie ceny może wynosić nie mniej niż jeden procent ceny wywoławczej, po zaokrągleniu do pełnych złotówek w górę. Licytacje odbywają się pod nadzorem sędziego. Warto wiedzieć, że sam wierzyciel także może przejąć nieruchomość, ale jedynie za cenę wywoławczą. Uczestnicy licytacji, którzy nie nabyli nieruchomości, otrzymują wadium z powrotem.

Postanowienie o przybiciu i wezwanie do zapłaty

              Licytację wygrywa oferent z najwyższą ceną – określa się to mianem przybicia ceny. Postanowienie o przybiciu jest wydawane przez sąd, pod którego nadzorem przeprowadzona była licytacja. To postanowienie musi się uprawomocnić. Następnie sąd wzywa licytanta do uregulowania przybitej sumy pomniejszonej o wadium. Licytant ma 14 dni od wezwania na zapłatę kwoty na rachunek depozytowy sądu.

Wpis do księgi wieczystej – dla licytowanych nieruchomości

              Licytacja nieruchomości ma jeszcze jeden, ostatni krok. Gdy licytant ureguluje należność, sąd wydaje postanowienie o przysądzeniu mu własności do zlicytowanej nieruchomości poprzez dokonanie odpowiedniego wpisu do księgi wieczystej. To postanowienie także musi się uprawomocnić, a gdy do tego dojdzie, hipoteki obciążające nieruchomości dłużnika, która została zlicytowana i zyskała nowego nabywcę, są usuwane.

Jak się uchronić przed licytacją komorniczą?

              Jak nie dopuścić do zlicytowania części majątku? Oczywiście najprostszą metodą jest spłata zobowiązań zanim dojdzie do zajęcia komorniczego ruchomości czy nieruchomości. Jeśli nie ma możliwości uregulowania zadłużenia, to warto podejmować rozmowy z wierzycielem. Najgorsze, co można zrobić, to unikać odpowiedzialności. Zawarcie porozumienia z wierzycielem i ustalenie nowego harmonogramu spłaty długu pozwoli nie dopuścić do egzekucji komorniczej czy to z wynagrodzenia, czy z majątku. Jeśli długi trafią do obsługi KRUK S.A., to osoba zadłużona rejestrując się na platformie e-kruk.pl może dowiedzieć się, ile wynosi aktualnie zadłużenie, do kiedy i komu należy je spłacić oraz jaka jest możliwa propozycja rozłożenia długu na raty.

Na każdym etapie przygotowania do licytacji komorniczej dłużnik ma możliwość odpowiedniej reakcji, która wykaże, że jest zainteresowany spłatą zadłużenia i podejmuje próby ochrony majątku przed aukcją komorniczą. Do takich czynności należy np.: podjęcie negocjacji z wierzycielem, co do spłaty długu w momencie otrzymania wezwania do zapłaty.

Warto pamiętać, że w razie licytacji mieszkania do egzekucji komorniczej wymagany jest dodatkowo wyrok eksmisyjny. Jeśli dłużnik nie ma dokąd się wyprowadzić, to taki wyrok nie zostanie wydany, chyba że dłużnik otrzyma lokal socjalny. Tylko wtedy będzie mógł być eksmitowany. Zatem droga od licytacji mieszkania do eksmisji nie jest ani krótka, ani prosta.

              Warto pamiętać, że komornik ma wiele praw, ale też i obowiązków, których musi dopełnić. Pamiętaj, że orężem dłużnika i sposobem na uniknięcie m.in. zajęcia komorniczego mieszkania lub ruchomości, a następnie ich licytacji albo zajęcia części wynagrodzenia, jest chęć spłaty zadłużenia i prowadzenie rozmów z wierzycielem. Zawsze bowiem to wierzyciel jest stroną do rozmów o ugodzie, nie zaś komornik.