Postawy finansowe Europejczyków - kiedy zdobywamy wiedzę finansową?

Ponad połowa Polaków (58 proc.) ma podstawowy poziom wiedzy na temat finansów. Ma ogólne pojęcie o ofertach banków i innych instytucji finansowych, ale nie potrafi powiedzieć nic na temat poszczególnych produktów finansowych. Z kolei aż 11 proc. naszych rodaków w ogóle nie zna się na finansach. Zaledwie 3 proc. Polaków deklaruje, że ma doskonałą wiedzę z zakresu finansów. Tak wynika z badania* Millward Brown przeprowadzonego na zlecenie Grupy KRUK. A jak wygląda edukacja finansowa mieszkańców innych krajów Europy? Jak wypadamy w takim zestawieniu?

Najwięcej osób, które deklarują świetną znajomość świata finansów, mieszka we Włoszech (6 proc.). Drugie miejsce pod tym względem zajmują ex aequo Niemcy i Hiszpanie. Trzecie miejsce w rankingu wspólnie z Czechami zajmują Polacy. Na czwartej pozycji są Słowacy i Rumunii. Co ciekawe Włosi są również na pierwszym miejscu w zestawieniu pokazującym, w których krajach mieszkańcy nie posiadają w ogóle wiedzy finansowej - zadeklarowało tak aż 18 proc. z nich. Na kolejnych miejscach znajdują się Hiszpanie (14 proc.) i Niemcy (13 proc.).

- Nasze badanie pokazało, że pod względem poziomu edukacji finansowej Włochy są krajem największych skrajności. Może to wynikać m.in. z zaszłości historycznych i dość silnie do dziś zarysowanego podziału na bogatą północ i biedne południe – komentuje Agnieszka Salach z Grupy KRUK. – Na tle innych krajów Europy nasz kraj znajduje się w środku rankingu. To całkiem dobry wynik, gdy spojrzymy na niego pod kątem rozwoju w naszym kraju rynku finansowego. Oczywiście jest jeszcze wiele do zrobienia w ramach edukacji finansowej Polaków. Jednak obraz, który wyłania się z naszego badania, pokazuje, że na obecnym etapie rozwoju poziom naszej wiedzy finansowej jest dostateczny – dodaje Agnieszka Salach.

Kiedy pozyskujemy wiedzę z zakresu finansów? Okazuje się, że niektórzy z nas uczą się oszczędzania i zarządzania swoim budżetem już na etapie dzieciństwa (24 proc. wskazań). Przełomowymi momentami są też: wyjazd na studia (28 proc.) i  założenie rodziny (36 proc.).  A jak wygląda to w innych krajach? Aż 44 proc. naszych południowych sąsiadów – Słowaków ma styczność z wiedzą finansową dopiero w momencie usamodzielnienia się. Niemcy i Czesi w większości deklarują, że wiedzę o finansach uzyskali w dzieciństwie od swoich rodziców (po 39 proc. wskazań).

W Polsce kluczowe momenty edukacji finansowej są silnie powiązane z wiekiem badanych.
I tak osoby młode w wieku od 18 do 34 lat uczą się od rodziców wszelkich kwestii związanych z finansami (34 proc.). Starsi respondenci zadeklarowali natomiast, że wiedzę na ten temat zdobywali dopiero w momencie założenia rodziny (odpowiednio 39 proc. badanych w wieku 35-44 lata i 59 proc. w wieku 45-65 lat).

- Co ciekawe, nasze badanie pokazało, że w żadnym z siedmiu badanych przez nas krajów podstawowej roli edukacyjnej w zakresie finansów nie pełni szkoła. W Rumunii 14 proc. respondentów zadeklarowało, że to właśnie ze szkoły wyniosło swoją wiedzę o finansach, i jest to najwyższy wskaźnik spośród wszystkich badanych krajów. W Polsce jedynie 6 proc. odpowiedziało, że to w szkole zdobyło wiedzę ekonomiczną. Podobnie jak na Słowacji jest to najniższe ze wskazań w tej kategorii – mówi Agnieszka Salach.

Jak wynika z badania Grupy KRUK, wiedza o finansach w Polsce zależy także od płci. Podczas gdy żadnej orientacji w tym temacie nie posiada aż 17 proc. kobiet, to wśród mężczyzn taki odsetek wynosi jedynie 6 proc. I odwrotnie, kiedy znakomitą wiedzę o finansach zadeklarowało 4 proc. mężczyzn, to identycznej odpowiedzi udzieliło jedynie 1 proc. kobiet.

*Badanie zrealizowane w październiku 2016 r. metodą CAWI przez Millward Brown na zlecenie Grupy KRUK na reprezentatywnej próbie 7000 dorosłych obywateli Polski, Czech, Słowacji, Rumunii, Niemiec, Włoch i Hiszpanii (1000 osób / kraj).